De beste woonplek is sterk individueel bepaald

Aanbeveling 5
De beste woonlocatie kan voor een individu variëren van extreem hectisch tot extreem rustig

Hoofdstuk (thema)
Locatie (locatie)

Wegens
individueel geldende zintuiglijke, sociale of andere met autisme verbonden beperkingen of eigenaardigheden

Teneinde
zo goed mogelijk bij persoonlijke beperkingen en eigenaardigheden aan te sluiten.

Uitwerking
Bij het bepalen van de beste locatie voor de woning van een volwassen individu met autisme hoeven geen concessies te worden gedaan aan de behoeften en eisen van huisgenoten, medebewoners of medeleerlingen. Enkele randvoorwaarden daargelaten, kan men zich bij de locatiekeuze geheel laten leiden door zintuigelijke, sociale, of welke andere autistische behoeften en beperkingen dan ook.

Omdat we hier niet aan de zeer uiteenlopende overwegingen op dit punt recht kunnen doen, volstaan we hier met enkele voorbeelden die de variëteit aan mogelijkheden illustreren.

Hedwich is een jonge vrouw die langdurig naar zelfstandige huisvesting heeft gezocht. Zij woonde acht jaar op een boerderij waar het meer dan fulltime werken met geiten haar, naar haar zeggen, ‘uit het zware autisme haalde’. Vervolgens ontstond er behoefte aan meer vrije tijd en kreeg ze de beschikking over een tuinhuisje op een landgoed. Daar was het weliswaar stil, maar daar kreeg ze steeds meer last van geluid, zoals van een haan die vanaf twee uur ’s nachts kraaide, haar uit haar slaap hield en wanhopig maakte. Vervolgens woonde ze een jaar onder ideale omstandigheden in een noodhuisje in een bos, totdat dit moest worden afgebroken. Nu woont ze in een hoekhuis in een relatief rustige wijk van Utrecht-stad. Ze vertelt:

“Het is hier heel erg gehorig: de auto’s door de straat, urenlange bladblazers, vogels in buitenvolière, van alles…..Ik hoor alles van de buren: gesprekken, toilet doortrekken, deuren open- en dichtdoen, binnenkomen, heen en weer lopen, telefoneren, of ze bezoek hebben, de wasmachine, de stofzuiger, de afzuigkap. Alles hoor ik en dat vind ik vreselijk.”
“Ik heb heel veel behoefte aan alleen-zijn, om rust te ervaren en om de gedachten in mijn hoofd te kunnen ordenen. En als ik de buren hoor, dan ben ik alleen nog maar daarmee bezig. Ik kan heel moeilijk switchen tussen mijn innerlijk en wat er om mij heen gebeurt. Het is ook erg vermoeiend. Ik kan me niet afsluiten voor het geluid van de buren. Ik ervaar het alsof ze bij mij in huis wonen. Ik ben me door al die geluiden constant bewust van wat ze doen, stofzuigen, telefoneren, soms versta ik woordelijk wat ze zeggen.”

Een architect met veel ervaring op dit terrein vertelt over een man met onder-responsiviteit:
“Een volwassen man wilde perse wonen in een appartement dat aan een druk verkeersplein lag. Het gaf hem het gevoel dat er wat te zien was, altijd wat te beleven. Het was zijn grootste wens, neigend naar fixatie. Het realiseren van deze wens zorgde ervoor dat hij veel minder gefrustreerd was. Voorheen kwam het regelmatig voor dat hij zijn frustratie bekoelde door zijn eigen meubilair te vernielen.”

“Een andere volwassen man woonde op het platteland, waar maar enkele huizen in zijn omgeving stonden, en nog vond hij het te druk en te lawaaierig. Hij hoorde de boiler van de buren, het piepje van de computer. Hij had zelf geen elektrisch apparaten, en had technische installaties in zijn schuur geplaatst. Hij kon, door deze extreme last van geluid, niet werken. Tot op heden heeft hij geen oplossing gevonden.”

Een medewerker van het Kannerhuis vertelt over een jonge man, een groot natuurkenner en -liefhebber, die een poos heeft gespaard om naar Latijns-Amerika te kunnen verhuizen. Daar wilde hij in het Amazonegebied voor zichzelf een groot vogelnest bouwen om zodoende tussen de vogels te wonen. Zijn plan is niet doorgegaan.

Hiermee is geïllustreerd dat de behoefte aan extreme stilte en alleen-zijn zo groot kan zijn dat er slechts in uitzonderlijke gevallen en dan nog vaak tijdelijk aan kan worden voldaan. Mensen met onder-responsiviteit voor geluid kunnen alleen wat gemakkelijker geschikte huisvesting vinden dan samen met anderen. Onder de eerder genoemde randvoorwaarden behoort veelal de bereikbaarheid voor familie en de (geestelijke) gezondheidszorg.

*Hedwich