Avonte Oquendo: een tragische les in veiligheid op school

Avonte Oquendo: een tragische les in veiligheid op school

Gisteren kwam ik een tweet tegen van iemand die ik volg met @autitecture over de maatregelen die in New York worden genomen om herhaling van de tragische dood van de 14-jarige Avonte Oquendo te voorkomen. In 2013 glipte deze autistische jongen langs de portier van zijn school om te gaan doen wat hij het liefste deed, hardlopen. Waarschijnlijk had hij in de nabijheid van zijn school een park gezien en was hij daarheen gerend; beveiligingcamera’s hadden hem die kant op zien gaan. Zoals meer autistische kinderen was hij wellicht aangetrokken door water dat vanuit het park door een schutting was afgesloten, maar een eindje verder goed bereikbaar was.  Waarschijnlijk is hij daar ergens van het pad afgeraakt, in het water terechtgekomen en verdronken. Een paar maanden later werd zijn lichaam gevonden op een plaats die klopt met deze reconstructie.

Dat laatste staat te lezen in een gedetailleerd verslag, niet alleen van wat er die dag gebeurde, maar ook van Avontes voorgeschiedenis. Hij sprak nagenoeg niet en speelde alleen met zijn broertjes en zelfs dat met moeite. Zijn motorische vaardigheden waren minimaal; hij kon niet zijn eigen veters strikken. Hij las en schreef niet en deed ook later niet mee met rekenen. Zijn moeder, een verpleegster, weigerde hem echter ‘zwaar autistisch’ te laten noemen omdat hij geen gedragsproblemen had, wel degelijk het internet op kon en plezier had in dingen als helpen in de keuken en boodschappen doen.

Op de basisschool kreeg hij een individueel speciaal programma en zat hij nooit met meer dan zes kinderen in de klas. Hij had permanent toezicht nodig, mede omdat hij voortdurend wilde ontsnappen om hard te gaan lopen.
Toen hij pas op een VO-school zat, noteerde zijn moeder op een toegezonden formulier: ‘Vragen en zorgen die ik moet noemen. Veiligheidszorgen – Maak dat jullie een oogje op hem houden want hij houdt van (weg)lopen. Behoefte nr. 1: 1 toezichthouder. Hij gaat het gebouw uit.’
Korte tijd later gingen twaalf kinderen in een onregelmatige sliert drie verdiepingen de trap af en kreeg Avonte de kans te ontsnappen.  De begeleider van dat groepje was niet verteld dat hij graag wegliep. Beneden in de hal maakte Avonte gebruik van een kort moment van afleiding van de portier om het gebouw uit te gaan.Zoals zo vaak bij ongelukken ging er van alles tegelijk mis. Zo beweerde de portier dat de jongen naar boven was gegaan, waardoor eerst in het gebouw werd gezocht en er een uur kostbare zoektijd verloren ging.

De maatregel die eind dit jaar zal worden genomen is de installatie van 21000 apparaten voor alarmsignalen bij buitendeuren. 97% van de scholen had erom gevraagd, de overige hadden al een systeem.
Verder houdt de gemeentewet die dit in New York regelt in dat de afdeling onderwijs bij alle scholen de noodzaak van veiligheidsmaatregelen nagaat. Daarbij gaat het niet alleen om alarmsystemen, maar hopelijk ook om de wijze waarop binnen scholen over dit soort risico’s wordt gecommuniceerd.

Wat mij opviel toen ik meeliep bij het Workhome van het Dr. Leo Kannerhuis voor mijn boek ‘Een wankele wereld’, was dat alle begeleiders en andere stafleden alles wisten van alle bewoners en dat ze dagelijks bijeen kwamen om de bijzonderheden van de dag door te nemen. Misschien is zoiets op een school met veel zorgleerlingen niet haalbaar. Anderzijds biedt de technologie wel de mogelijkheid om iedereen die bij een bepaalde leerling betrokken is snel en efficiënt op de hoogte te brengen van zijn bijzonderheden.

Na lezing van beide bronnen heb ik enkele zinnen toegevoegd aan het thema ‘afgrenzing’ met verwijzingen naar beide publicaties die hier worden genoemd. In dit thema had ik dit veiligheidsaspect wel genoemd, maar ging het niet specifiek over scholen. Verder heb ik aantekeningen gemaakt bij het thema ‘veiligheid’ dat ik nog moet uitwerken voordat het online kan.

Verder heb ik bekeken in welke aanbevelingen dit onderwerp past. Wat scholen betreft is dat aanbeveling 9 – ‘Entree veilig en sociaal’ die nog niet online staat. Varianten van deze aanbeveling komen er ook voor behandel- en verblijfhuizen. In die contexten is het dilemma tussen veilig en sociaal groter, want men kan cliënten en bewoners niet altijd binnen houden; er moet ook contact met de buitenwereld mogelijk zijn. Voor scholen geldt dat minder omdat leerlingen, onder de hoede van hun ouders, buiten schooltijd al aan de rest van de samenleving deelnemen.

Ook de nog te maken aanbeveling 13 – ‘veilig schoolplein’ heeft met dit onderwerp te maken. Tenzij het schoolplein omsloten wordt door het gebouw, zijn er voor leerlingen als Avonte maatregelen nodig om te voorkomen dat leerlingen de grens tussen het schoolplein en de buitenwereld ongezien overschrijden. In de tuin van een huis doen zich soortgelijke zorgen voor, maar dan toch weer anders. Dat zal ter sprake komen bij aanbeveling 12 – ‘Tuin veilig en sociaal’.

*maatregelen

Zie bericht daarover in CTV News.
gedetailleerd verslag
door Robert Kolker in New York Magazine, 30 maart 2014
Kannerhuiswankele wereld
Flip Schrameijer, Een wankele wereld. In het Workhome, een woon- werkgemeenschap voor mensen met autisme. Doorwerth, Dr. Leo Kannerhuis, 2007.
error: