Isolement op school

De tijd buiten de lessen, zoals de grote en kleine pauzes, is voor veel leerlingen met autisme problematisch, zoals alle tijd zonder taak, opdracht of structuur. In het algemeen is er éénderde van de schooltijd geen les, tijd die wordt doorgebracht in gangen, de kantine en op het schoolplein. Hoe jeugdigen met autisme deze ‘lege tijd’ kunnen ervaren is mooi verwoord door Donna Williams:
“In de lunchpauze zwierf ik gewoonlijk door school en bekeek ik de diverse kleuren die onder mijn voeten voorbij gingen; soms stopte ik en bleef ik de hele lunchpauze ergens naar staren, de geboende vloer van de gymzaal of de reflectie van de gebogen gekleurde ramen.”

Gunilla Gerland schrijft: “Tijdens het speelkwartier was alles een grote wirwar die pijn deed als ik alle zintuiglijke indrukken probeerde te ordenen. Ik trok me terug tegen het schoolgebouw, tegen de muur. Ik trok me terug in mezelf.”

Een hoogbegaafde autistische kennis vertelt:
“Op de lagere school, al in de 3-de, bleef ik als laatste in de klas terwijl de kinderen al naar buiten holden en kwam dan even tot rust; ging dan naar buiten een rustig plekje opzoeken en als de bel weer ging bleef ik veel te lang buiten wachten tot iedereen alweer naar binnen was en keek dan vaak tegen de gevel omhoog en zei tegen mezelf ‘ik moet nog 3 jaar, ik kom hier nooit doorheen’ en ging dan lang op de wc zitten om een goed excuus te hebben.”

En Daniel Tammet over zijn schooltijd tot slot:
“Ik begreep niets van emoties; het was iets wat me overkwam, en vaak leek het nergens vandaan te komen. Ik wist alleen dat ik bij iemand in de buurt wilde zijn, en omdat ik niet begreep dat die nabijheid vooral emotioneel was, liep ik gewoon op iemand op het schoolplein af en ging dan heel dicht bij die persoon staan tot ik zijn lichaamswarmte op mijn huid voelde. Ik had nog geen idee van persoonlijke ruimte en besefte niet dat ik op die manier zorgde dat andere mensen zich slecht op hun gemak voelden in mijn buurt.”

Onderzoek van Wainscot et al. liet zien dat 33% van hoogfunctionerende autistische leerlingen in de pauzes alleen is, tegen geen enkele van de niet-autistische leerlingen. Voor de lunchperiode zijn deze percentages 27 tegen 4. Dertig procent van de autistische kinderen gebruikt hun lunch alleen, tegen 11% van de andere.

*Williams