Een dichte of een open keuken?

Aanbeveling 50

Hoofdstuk (thema)
Bouwen en indelen (keuken)

Wegens
zintuiglijke problemen, Centrale coherentie

Teneinde
een verstandige afweging tussen een open en een gesloten keuken te maken.

Uitwerking
Zoals in thema ‘de keuken’ uiteengezet, gaat het om een buitengewoon uitdagende ruimte die zeer hoge eisen stelt aan een groot aantal zintuigen en tevens aan het cognitief en lichamelijk functioneren. Een kind met autisme dat goed op deze uitdagingen reageert wordt rijkelijk beloond, als het daar niet in slaagt ondervindt het daarvan veel nadelen in het latere leven. Om deze redenen is het cruciaal dat in de keuken optimale voorwaarden worden gecreëerd. Daarom worden hier veel aanbevelingen gedaan rond de inrichting van keukens, de apparaten en installaties en de bouw ervan die hier aan de orde is.

In het algemeen kiest men de laatste decennia het liefst voor een open keuken, d.w.z. een waarin de eet- en/of woonkamer zijn samengevoegd met de keuken. Voor zover de gezinsleden van het kind met autisme deze algemene voorkeur delen, dient deze te worden afgewogen tegen bezwaren die met autistische eigenaardigheden en beperkingen te maken hebben. De belangrijkste zijn overgevoeligheid voor etensgeuren en lawaai van keukenapparatuur. Ook kan de behoefte aan structuur en overzicht zo groot zijn dat het te veel verwarring wekt als een ruimte diverse functies combineert. (Zie zoning en het daarmee verbonden kenmerk Centrale coherentie.)

Indien een of meer van deze factoren gelden, iets dat vaak het geval zal zijn, verdient het aanbeveling om voor een gesloten keuken te kiezen.
(Of, in het geval het gebrek aan zoning het enige, lichte probleem is, met een tussenoplossing door de open keuken te verdelen met behulp van een groot meubelstuk zoals een kast.)

Bij de keuze voor een gesloten keuken is het goed te bedenken dat de nadelen van gesloten keukens doorgaans worden overschat.
In het geval de genoemde autistische eisen niet of nauwelijks gelden, kunnen de voordelen die open keukens ook voor autistische huisgenoten hebben worden benut. Deze zijn vooral dat de keuken en eetruimte tot zijn recht komt als centrale ontmoetingsplaats opdat ieder ten volle aan het gemeenschappelijke sociale leven kan deelnemen. Een ander voordeel is dat veel kinderen met autisme door observatie en meehelpen kunnen leren wat er bij het bereiden van maaltijden allemaal komt kijken. Daarbij horen ook vaardigheden als plannen, de voorraden bijhouden, inkopen doen en samenwerken.

Mits de keuken groot genoeg is, gelden deze laatste voordelen trouwens ook voor gesloten keukens. Bovendien kan men zich daar beter concentreren en kan men kiezen het opruimen van de rommel uit te stellen tot een later tijdstip.

algemene voorkeur